9 tháng 10 ngày trong bào thai được coi là giai đoạn tăng trưởng và phát triển mạnh mẽ nhất trong cuộc đời con người từng trải qua. Quá trình này tốt đẹp hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, và hầu hết đều có thể tác động được và trong số đó, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng và nổi bật nhất. Không có thời điểm nào trong cuộc đời mà lợi ích của tình trạng dinh dưỡng tối ưu lại rõ ràng hơn thời kỳ mang thai. Bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau thảo luận về những thay đổi sinh lý của phụ nữ mang thai, để chính những người mẹ hiểu hơn về hành trình kỳ diệu nhất của cơ thể từ đó chúng ta sẽ tìm hiểu về dinh dưỡng khoa học của người mẹ trong các giai đoạn, tương ứng với sự thay đổi sinh lý.
Khi người mẹ mang thai, sinh lý thay đổi mạnh mẽ đến mức mà trước đây, người ta coi nó là bất thường và tìm cách để điều chỉnh lại.
Tuy nhiên hiện nay chúng ta đã nhận ra rằng, sinh lý của phụ nữ khi mang thai không thể bình thường như khi chưa mang thai. Nếu chúng ta cố gắng thay đổi sinh lý người mẹ khi mang thai để trở lại mức không mang thai thì có thể gây hại nhiều hơn là có lợi cho thai kỳ.
Những thay đổi của người mẹ xảy ra theo một trình tự cụ thể trong thời kỳ mang thai. Để cung cấp cho thai nhi đủ năng lượng, oxi và chất dinh dưỡng, người mẹ phải mở rộng thể tích huyết tương lưu thông và tăng dự trữ dinh dưỡng. Những dự trữ này cần phải thiết lập trước thời điểm cần thiết để chuẩn bị sẵn sàng cho việc hỗ trợ tăng cân cho thai nhi. Thai nhi phụ thuộc vào hoạt động của nhiều hệ thống trong cơ thể mẹ và những hệ thống này cần được chuẩn bị, thiết lập trước khi thai nhi đạt đến mức độ tăng trưởng và phát triển tối đa. Những sự bất thường nào của hệ thống này đều ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của thai nhi sau này.
Khoảng 10% tăng trưởng của thai nhi diễn ra ở nửa đầu của thai kỳ và 90% tăng trưởng diễn ra ở nửa sau của thai nhi.
Nửa đầu thai kỳ là thời gian diễn ra sự chuẩn bị để giúp mẹ có khả năng cung cấp 1 lượng máu, oxi và chất dinh dưỡng tương đối lớn cho thai nhi vào nửa sau thai kỳ. Người mẹ sẽ tăng tích tụ chất béo, chất dinh dưỡng.., giảm khả năng chịu đựng tập thể dục, tăng thèm ăn, một số bộ phận của mẹ phát triển
Nửa sau thai kỳ là thời gian mẹ huy động những chất dự trữ để cho thai nhi sử dụng, tăng cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi. Người mẹ tăng sản xuất và giảm dự trữ, tăng cảm giác thèm ăn…
Nắm được sự thay đổi của cơ thể, mẹ sẽ thấy cơ thể mình thật diệu kỳ và việc sinh ra của đứa trẻ được tạo hóa chuẩn bị, tính toán, đo đạc để con sinh ra được đầy đủ, khỏe mạnh.
Tuy nhiên hiện nay có rất nhiều PNMT có những quan niệm sai lầm, đặc biệt liên quan đến chăm sóc dinh dưỡng không hợp lý và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và con.
Bởi vì giai đoạn sinh trưởng và phát triển của con trong bào thai của mẹ được ví như ” con đường một chiều” bởi lẽ không thể đảo ngược được hướng đi và sửa chữa những sai sót trong quá trình này. Do đó những tác động bất lợi của dinh dưỡng và những yếu tố khác xảy ra sẽ ảnh hưởng đến suốt cuộc đời sau này của trẻ và các thế hệ tiếp theo.
Sau khi nắm rõ những thay đổi sinh lý diễn ra để thích ứng với quá trình mang thai, mời anh chị xem tiếp bài viết tiếp theo về những tác động của những thay đổi sinh lý này đối với nhu cầu dinh dưỡng của bà mẹ.