DINH DƯỠNG CHO BÀ MẸ VÀ TRẺ EM TRONG 1000 NGÀY ĐẦU ĐỜI (P1)

Ông Anthony Lake (Giám đốc điều hành thứ 6 của UNICEF) đã nói rằng “thấp còi có thể giết chết nhiều cơ hội trong cuộc đời của một đứa trẻ và giết chết nhiều cơ hội cho sự phát triển của một quốc gia”

Trẻ em là tương lai của đất nước thể hiện tầm vóc, trí tuệ của dân tộc. Tuy nhiên, sức khoẻ, chế độ dinh dưỡng của trẻ lại phụ thuộc rất lớn vào người nuôi dưỡng chăm sóc như ông bà, cha mẹ,…đặc biệt trong giai đoạn 1000 ngày đầu đời ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ cả về thể chất và trí não của trẻ ở hiện tại, tương lai và các thế hệ sau. Do đó những quan niệm, tư duy  không đúng sẽ gây ra những tác động khôn lường đến tương lai của con em và có thể không thể nào khắc phục được. 

Vì vậy ngày hôm nay Hằng viết bài viết này để góp phần truyền thông về dinh dưỡng cho những người đã, đang và sẽ làm cha, mẹ để có kiến thức đúng đắn hơn trong việc nuôi dưỡng chăm sóc trẻ, nhất là trong giai đoạn “1000 ngày vàng”.

 

 Anh chị có bao giờ thắc mắc, tại sao những loài động vật khác, con non sinh ra chỉ vài giờ sau sinh là có thể di chuyển, đi lại được, tuy nhiên với con non của con người thì khác, sau khi sinh ra phải hơn 1 năm sau, em bé mới có thể chập chững tập đi và trong thời gian đó, các cơ quan của cơ thể bé vẫn tiếp tục hoàn thiện. 

 Theo cuốn sách Sapiens – Lược sử loài người của tác giả Yuval N. Harari, ông cho rằng do con người tiến hoá từ việc di chuyển bằng bốn chân thành di chuyển hai chân, vậy nên rất nhiều vấn đề xảy ra với cơ thể người mẹ, áp lực của bào thai lên các cơ quan nội tạng trong cơ thể mẹ nhiều hơn và gây ra nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng của người mẹ, vậy nên người mẹ phải sinh con ra sớm, trước khi con non có thể hoàn thiện một cách hoàn toàn. Do đó, em bé mặc dù đã được sinh ra nhưng vẫn mỏng manh và cần được chăm sóc một cách vô cùng cẩn thận và kỹ lưỡng.Ba mẹ luôn phải nhớ rằng “trong 6 tháng đầu, đứa trẻ chỉ như một bào thai bên ngoài bụng mẹ“ vì vậy dù là trong quá trình mang thai hay đang cho con bú, trong 6 tháng đầu sau khi sinh, con vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào chế độ dinh dưỡng của mẹ thông qua dòng sữa mẹ. Việc cho con ăn uống các loại thực phẩm khác như sữa công thức trong 6 tháng đầu tiên sẽ ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trẻ. 

 Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, dinh dưỡng trong 1000 ngày đầu tiên của trẻ ảnh hưởng trực tiếp đến chiều cao của trẻ, giúp cho trẻ có thể cao hết tiềm năng có thể có.

 

Hiện nay có rất nhiều quan niệm, cách chăm sóc con sai lầm thường gặp ở nhiều cha mẹ như:

• • Quan niệm: Bố mẹ thấp bé nên con cũng thấp bé, có chăm cách nào cũng không thể cao to được.

• • Trước và trong thời gian mang thai, bà mẹ hầu như ít nhận được tư vấn dinh dưỡng từ người có chuyên môn.

• • Bà mẹ ít sữa -> mất sữa -> Cai sữa và chuyển sang nuôi trẻ bằng sữa công thức rất sớm.

• • Bữa ăn của trẻ kéo dài, ép trẻ ăn, cho trẻ xem điện thoại, ti vi, bế rong….

• • Cho trẻ uống Vitamin D kéo dài quá mức.

• • Bổ sung vitamin/ khoáng chất/ men tiêu hoá không qua tư vấn chuyên môn…

Chính những quan niệm, cách thức chăm sóc và nuôi dưỡng con không đúng khoa học dẫn tới những trường hợp con trẻ bỏ lỡ những giai đoạn vàng để con có thể tăng trưởng và phát triển tối đa.

Bảng trên đây là bảng chiều cao của người Việt Nam theo thời gian, chúng ta có thể thấy rằng từ năm 1938 đến năm 1985 hầu như chiều cao của Việt nam không thay đổi, mà còn có dấu hiệu giảm nhẹ. Nguyên nhân là do chế độ dinh dưỡng nghèo nàn do thời gian này là thời gian mà nước ta trải qua một thời gian dài đấu tranh chiến đấu chống giặc ngoại xâm và chịu sức ảnh hưởng nặng nề sự bóc lột đàn áp của các đế quốc lớn như Pháp, Mỹ… Do đó, dinh dưỡng là điều kiện tiên quyết để giúp trẻ đạt chiều cao tiềm năng có thể có.

Tôi có hai đứa cháu, hiện tại cả 2 đứa nhỏ đang được một tay bố tôi nuôi nấng chăm sóc như cha mẹ chúng vậy. Tuy nhiên khi tôi nói chuyện với ông rằng chiều cao của 2 đứa nhỏ đang thấp hơn so với mức trung bình so với độ tuổi của chúng thì ông có suy nghĩ rằng do gen di truyền của cha mẹ, nên có chăm sóc hơn nữa thì cũng chẳng thể nào cao được. Vậy nên tôi rất muốn thay đổi tư duy này, để thế hệ tương lai của người Việt Nam chúng ta có thể cao lớn bằng hoặc hơn cả người Nhật.

Nước Nhật là một trong những nước thuộc Châu Á có sự tăng trưởng về tầm vóc ngoạn mục, có thể nói đây chính là cuộc cách mạng chinh phục chiều cao của người Nhật. Bằng sự nỗ lực, kiên trì, người dân xứ hoa Anh Đào đã có một cú lội ngược thành công về chiều cao trong vòng chưa đầy nửa thế kỷ khiến thế giới phải ngả mũ thán phục. 

Hình dưới đây là biểu đồ chiều cao trung bình của học sinh Nam và Nữ Nhật Bản 17 tuổi giai đoạn năm 1900 đến năm 2012.